می‌گویند مربّی و متربّی باید هر روز ارتباطی مستمر داشته باشند تا انس، الفت و الگوگیری در همه‌ی ساحات میان آن‌دو رقم بخورد. حال این امر چگونه ممکن خواهد بود، در حالی که هر دو نفر مشغله‌های خاص خودشان را دارند و فاصله‌ی مکانی به آنها اجازه‌ی این میزان از "دیدار" را نمی‌دهد!؟
همین‌جاست که "فضای مجازی" به فضای دومی برای "تربیت" مبدل می‌شود. فعلاً کاری به حقیقی یا مجازی بودن این فضا و یا عوامل مخرب و آسیب‌زایی که آمارهای آن همیشه نقل مجالس است، ندارم. در ارتباطات میان مربی و متربی، "فضای مجازی" ابزار به شدت مفیدی است برای تربیت؛ البته به شرط آنکه افسارش در دست باشد و تغذیه‌ی آن مهیا.
معتقدم فضای مجازی برای انتقال بعضی محتواها و پیام‌ها، می‌تواند مؤثرتر از ارتباط چهره به چهره عمل کند. برای مثال آنجایی که از نوجوان خطایی سر زده و نیاز به تلنگر دارد، فرستادن پیام از طریق شبکه‌های اجتماعی می‌تواند مفیدتر واقع شود؛ چرا که به مخاطب این اجازه را می‌دهد که پیش از نشان دادن واکنش و عکس‌العمل، در خلوت خود بیشتر به آن موضوع فکر کند و در آن مسئله عمیق‌تر گردد. این قاعده می‌تواند برای محتواهای انگیزشی، احساسی یا حتی موضوعاتی که نیاز به تفکر و تعمق بیشتری دارند نیز صدق کند. از آن طرف، نوجوان هم برای بیان بسیاری از مشکلات، مسائل و پرسش‌های خود، ترجیح می‌دهد از بستر پیام‌رسان‌ها استفاده کند.
ناگفته نماند که فضای مجازی بستر مناسبی است برای حفظ ارتباط مستمر و الفت میان مربی و متربی، انتشار اطلاع‌رسانی‌ها، بهره‌گیری از محتواهای صوتی و تصویری و ایجاد پویش‌ها و نشریه‌ها. فضایی مجازی حتی در فرایند جذب نوجوان‌ها به مسجد هم اثرگذار است و جذب آن نوجوانی که دسترسی به فضای مجازی دارد، ساده‌تر است از نوجوانی که بی‌بهره یا حتی کم‌بهره‌تر است! برای مثال آن نوجوانی را که به فضای مجازی دسترسی دارد، به راحتی می‌توان در گروه‌ها و کانال‌های ارتباطی عضو کرد و با فرستادن اطلاعیه‌ها و انتشار گزارش برنامه‌های مسجد و فراهم کردن شرایط ارتباط‌گیری با باقی اعضا و هم‌سن‌وسالانش در گروه‌ها، در او شوقی برای حضور و فعالیت در مسجد ایجاد کرد.
بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت که پیام‌رسان‌های فضای مجازی، ظرفیت‌های خوبی برای گسترش ارتباط مربی و متربی و حتی مؤثرتر کردن آن فراهم کرده است که می‌توان به این ظرفیت‌ها، توجهی بیش از پیش نمود.
✍🏼 یادداشت هسته‌ی تعلیم و تربیت به قلم محمدصادق کومالکی؛ دانشجوی ورودی ۱۴۰۱ کارشناسی ارشد پیوسته، رشته‌ی معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات، گرایش مطالعات فرهنگ و تربیت، دانشگاه امام صادق(ع)
🎙شما می‌توانید این یادداشت را با صدای گرم محسن قربانی نیز بشنوید:
